Eurosonic Noorderslag 2018

Interessante tips voor muzikanten

Muzieknieuws 22-01-2018 18:04

Creatieve computers: worden muzikanten overbodig?

De angst dat machines de wereld overnemen is al zo oud als de eerste stoomtrein. Maar toch: computers zijn tegenwoordig in staat dingen te doen die we als puur menselijk zagen, zoals het componeren van muziek. Is dit iets om bang voor te zijn, of is het juist een prachtige aanvulling op de menselijke mogelijkheden?

Het panel dat dit onderwerp bij de kop pakt, wordt gehost door Bas de Haas van Chordify. Chordify is software die automatisch de akkoorden van muziek herkent en uitschrijft. Maar de digitale mogelijkheden zijn al een heel stuk verder, zo blijkt uit de woorden van Matt McVicar die bij het Engelse bedrijf Jukedeck werkt. Jukedeck laat een computer via ‘deep learning’ analyseren hoe composities in elkaar zitten, waarna hij zelfstandig muziek kan componeren. Matt: ‘Net als de koningen in de Middeleeuwen die een bard in dienst hadden, kunnen je straks je computer vragen speciaal voor jou muziek te schrijven. Je kunt de stijl, de lengte en zelfs de lengte van bijvoorbeeld het intro aangeven en de computer maakt het. Het is een ideaal hulpmiddel voor muzikanten die voor reclames of films werken. Het wordt nu ook al gebruikt als achtergrondmuziek in YouTube-video’s.’

De andere genodigde is muzikant Tjeerd Bomhof, bekend van Voicst en Dazzled Kid, die ook veel in opdracht schrijft. Hij is kritischer: ‘Ik zou het graag gebruiken voor vervelende klussen, maar ben er ook een beetje bang voor: als deze ontwikkeling doorgaat, ben ik straks helemaal niet meer nodig. En wie weet gaan diensten als Spotify straks hun eigen door computers gemaakte muziek streamen. Maar de vooruitgang is niet te stoppen, dus ik kan het maar beter omarmen.’
Matt: ‘Mensen blijven ook in de toekomst altijd creatief bezig. En als je het betalen kunt, wil je als producent liever met een echte muzikant samenwerken. Dan krijg je feedback en kun je samen ideeën ontwikkelen. Ik ben er niet bang voor dat computers alles overnemen. Computers nemen ons lastige klussen uit handen en maken muziek op een manier waar muzikanten weer van kunnen leren. Dat is alleen maar mooi.’

Iets unieks menselijks?
Tijdens dit panel worden een paar muziekstukken afgespeeld, waarna het publiek gevraagd wordt te bepalen welke door een computer gemaakt zijn. De uitslag is telkens verdeeld: het verschil blijkt eigenlijk niet te horen. Toch wil Tjeerd nog een lans breken voor de menselijke input: ‘Soms ervaar ik tijdens het schrijven van muziek zo’n magisch moment waarop alles klopt. Dat zijn vaak ook de nummers die veel mensen mooi vinden. Die ontroerende combinatie van akkoorden, arrangement, melodie en tekst lijkt me iets unieks menselijks. Ik hoop dat dat een factor is die computers misschien wel nooit zullen kunnen namaken.’

Marketing voor muzikanten
Als artiest ontkom je er niet aan: marketing. Oftewel: hoe zorg je ervoor dat je muziek interessant wordt en blijft voor publiek en media? Hierover spraken profs Dennis Thom en Cor Hospes honderduit.

Dennis Thom is verantwoordelijk voor de marketing bij de Duitse voetbalclub Borussia Dortmund. Cor Hospes is schrijver, journalist en runt marketingbureau Merkjournalisten. Zij zijn het allebei eens dat in de muziekindustrie de fans voorop staan en je als act dienstbaar bent aan hen. Waar het volgens Dennis vaak misgaat, is dat bands en platenmaatschappijen de luisteraar als klant zien die mogelijk fan kunnen worden (consument > fan), terwijl het volgens hem andersom is.

Je hebt fans en die kunnen vervolgens klant worden (fan > consument). Als je daar zo mee omgaat, moet je weten waar die mensen fan van zijn/worden en hoe je ze daarbij kan belonen met mooie producten. Het is dus belangrijk om uit te vinden wat je identiteit als band is. Stel jezelf de vraag: wat maakt ons bijzonder? Als je dat uitwerkt, kun je je vervolgens duidelijk profileren en worden mensen die daarin geïnteresseerd zijn fan. Als je in de lijn van die bijzonderheden producten maakt die in het oog springen, kunnen ze vervolgens klant worden en willen de fans zich ook financieel aan je binden. Belangrijk is wel dat de fans het niet als marketing of verkooppraatje moeten zien. Dennis Thom: ‘De fans moeten alleen de effecten van marketing ervaren en zich niet bewust zijn van enige vorm van marketing.’

Cor Hospes (foto links) zegt over het binden van je fans: ‘Mensen houden van mooie, bijzondere dingen. Denk als band verder dan het verkopen van een liedje of album. Maak iets wat mensen raakt en mooi vinden.’ Dat kan een documentaire, film, koffietafelboek, merchandise of zelfs een heel festival zijn. Cor vindt dus dat je als band, niet alleen muziek dient te maken, maar dat je een platform dient te zijn waar muziek onderdeel van is. Net zoals dat Disney veel meer doet dan tekenfilms maken. Eigenlijk zouden wij, muzikanten, dus hetzelfde moeten doen als wat Disney in 1958 al deed (zie afbeelding hieronder).

Is Spotify het wondermiddel?

Jonge muzikanten gebruiken online streamingdiensten als Spotify alsof het nooit anders is geweest. Draai je al wat langer mee, dan liep je vroeger waarschijnlijk te leuren met lp’s of cd’s. Maar of je nou jong of oud bent, beginnend of doorgewinterd muzikant, soms is het onduidelijk hoe je het beste je muziek aan de man brengt via Spotify.

Wil je in Spotify’s New Music Friday-afspeellijst komen te staan? Het schijnt dat je het bedrijf gewoon kunt mailen dat je jouw gloednieuwe songs op hun dienst hebt geplaatst, aldus een medewerker van Spotify. Helaas blijft het onduidelijk naar wie je dan precies een e-mail moet sturen. ‘Probeer het algemene e-mailadres’ wordt er gezegd, maar eigenlijk zit Spotify niet echt te wachten op over en weer gemail met muzikanten. Maar wie niet waagt, wie niet wint.

Druppelsgewijs
Het succes van een artiest werd vroeger gemeten aan de hand van volle zalen, nu vooral door het aantal online luisteraars. De mate van succes is een combinatie van luisterstatistieken en het verhaal dat om de artiest heen hangt. Wordt er nog niet over je gesproken en kent bijna niemand je muziek? Geen nood, blijf doen waar je goed in bent: muziek maken. En upload je songs druppelsgewijs.

Een album maken is namelijk niet per se nodig. Studiotijd is vaak duur en opnames nemen veel tijd in beslag. Muzikanten kiezen er steeds vaker voor om steeds een enkel nummer uit te brengen, met tussenpozen die afhankelijk zijn van het schrijfproces. Met verspreid geüploade songs geef je je publiek een kans je te leren kennen. Wacht met het uitbrengen van een album totdat je iets bekender bent. En meer bekendheid bereik je door veel op te treden.

Geen vereiste
Laat je niet teveel leiden door Spotify-statistieken, maar vertrouw op je eigen muziek. Zelfs als je songs niet veel gestreamd worden, geldt nog steeds de kracht van een goed liedje. Het is dan ook geen vereiste dat je songs in een afspeellijst op Spotify staan, wil een groot label je kunnen ontdekken.
Met het plaatsen van je nummer of album op Spotify heb je niet ineens veel meer kans om bekend te worden. Je doet er volgens de professionals goed aan om je activiteiten aan te vullen met online pr, door regelmatig updates te plaatsen van foto’s of filmpjes met bijvoorbeeld achtergrondinfo, interviews of live-registraties. Dat hoeft niet eens zoveel te kosten, als je maar genoeg creatieve ideeën hebt.

Je kunt ertegen vechten, maar je kunt ook leren werken met Spotify en andere online diensten. De voorspelling is dat het hoogtepunt van online muziekplatforms nog lang niet bereikt is en dat muzikanten steeds makkelijker via de digitale snelweg hun route zullen vinden naar de labels die ze verdienen.

Spelen in het buitenland

Spelen over de grens: het blijft voor veel muzikanten en bands een belangrijk doel. Er is geen gouden formule voor een succesvol buitenland-avontuur, maar van andermans ervaringen kun je wel het een en ander opsteken. De managers van My Baby, Jungle By Night en Naaz, en popgroep RoMi Cage vertellen over hun belevenissen in het buitenland. Hieronder lees je welke thema’s hierbij belangrijk zijn.

1. Zelf de stoute schoenen aantrekken
De Zeeuwse pop-act RoMi Cage nam zijn debuutalbum op in Sunset Sound in Los Angeles. Zangeres Romy Coomans en gitarist Michaël Coomans, die de kern vormen, verbleven maar liefst zes weken in de beroemde studio. Hoe kwamen ze daar zo terecht? ‘We hadden als doel: een toffe plaat maken op een droomplek. We deden vervolgens een soort “Crime Scene Investigation” naar makers van onze favoriete platen, onder andere van Alanis Morissette en John Mayer. Dankzij ons speurwerk kwamen we al snel achter het juiste e-mailadres en kregen we van producer Joe Chiccarelli (Alanis Morissette, Beck, U2 e.v.a. - red) een positieve reactie op onze demo’s’, aldus Romy. Het budget verzamelde de band met eigen spaargeld, sponsors en een crowdfundingactie.

2. Het geluk hebben dat alles op je af komt
Naaz, reizende popster van Nederlandse bodem, hoefde niet eens zelf initiatief te nemen. Haar manager, Koos Groenendijk (ook Appelsap en Bespoke CTM Management) vertelt dat er al interesse voor haar was uit de VS en Engeland nadat ze wat slaapkamerdemo’s op Soundcloud had gezet. Via Universal en CTM Management kreeg ze al snel een wereldwijde deal. Zo heeft ook showcasefestival South By Southwest (SXSW) inmiddels al interesse getoond, maar Koos vindt het beter om ‘dat nu nog even niet te doen’. Zijn uitleg: ‘Naaz, een kind van 19, krijgt via social media en daarbuiten veel onnatuurlijke aandacht. Er zijn mensen die oprechte interesse tonen en mensen die voornamelijk iets van haar willen. Dat doet wat met haar. We moeten haar dus goed begeleiden en het in een relaxed tempo aanpakken.’

3. Leven om te spelen
‘My Baby leeft om te spelen’, aldus manager Steijn Koeijvoets van 3S Music Management. En omdat My Baby altijd al een toerende band is geweest is de live-omgeving hun ‘natuurlijke habitat’ geworden. ‘Wij brengen daar als management lijn in. We zijn inmiddels selectief met shows. Als je zoveel toert als My Baby, is het soms handig om nee te zeggen. Die luxe is er nu. De meeste festivals in binnen- en buitenland voor volgend jaar zijn zelfs al geboekt’, aldus Steijn.

4. Bewuste keuzes maken
Jungle By Night heeft met zijn wervelende liveshows wereldwijd een goede reputatie opgebouwd. Na Nederland is Frankrijk op dit moment de belangrijkste markt voor het negenkoppige instrumentale collectief. Volgens manager Ronald Keizer van BLiP Agency is dit deels te danken aan een goede agent in Frankrijk, maar ook dankzij Franse radio die Jungle By Night heeft opgepikt. ‘Daarnaast hebben we in het begin heel bewust ervoor gekozen om geen wereldmuziekfestivals te doen, omdat we net even in een andere richting wilden. In Nederland doen we inmiddels een selectief rondje optredens. Buiten de landsgrenzen valt echter nog veel te winnen.’

5. Investeren
Nog een wijze raad van de ervaringsdeskundigen: in Nederland zijn we enorm verwend met de goede live-omstandigheden. Dat is echt uniek. Daar mogen we heel blij mee zijn, maar als je naar het buitenland gaat, moet je je realiseren dat de touromstandigheden en poppodia vaak slechter zijn. Tot slot is naar het buitenland gaan voornamelijk een kwestie van investeren en gezonde keuzes maken. Vergeet daarbij niet de subsidies en initiatieven als Dutch Impact.

6. De 25 acts die in 2016 het meest over landsgrenzen speelden
Sieb Kroeske van onderzoeksbureau Perfect & More heeft bekeken welke acts in 2016 het meest in het buitenland speelden. We zijn inmiddels niet meer verrast dat de top 25 nog altijd wordt gedomineerd door dance-acts. 

Voor wie geïnteresseerd is in het complete onderzoek naar de exportwaarde van Nederlandse populaire muziek (waaronder ook rock en metal wordt gerekend), kan hier de onderzoeksresultaten vinden en inzien.

Tekst: André Dodde, Arie Kampman, Stefan Kollee, Patrick Lamberts. Fotografie: Siese Veenstra (My Baby), Bart Heemskerk.