De psychologie van de muzikant
Waar worstelen wij zoal mee?
tips en tricks 26-09-2016 15:09
Klik op het plaatje voor een interview met artiestenpsycholoog Daisy Gubbels en haar diagnoses van de psychische gesteldheid van bekende muzikanten als Kurt Cobain, Adele en Jett Rebel. Hieronder alvast wat tips van Daisy voor het omgaan met podiumvrees en voor het omgaan met roem. Twee aspecten van het artiestenbestaan die je ego flink op de proef kunnen stellen.
Daisy’s tips voor omgaan met podiumvrees
Vermijd alcohol en andere verdovende middelen
Op de korte termijn kun je hiermee je angst verminderen, maar op de lange termijn verergert het enkel je probleem en vergroot het je angst. Daarnaast ontwikkel je de gedachte dat je zonder verdovende middelen niet kunt presteren.
Vermijd cafeïne en andere oppeppende middelen
Op het moment dat je paniek ervaart heb je een verhoogde staat van opwinding. Je hartslag gaat sneller en je bloeddruk stijgt. Je begint te zweten en voelt je opgejaagd. Bij podiumvrees is er sprake van eenzelfde soort opwinding. Door het gebruik van oppeppende middelen zul je op het podium nog sneller een paniekgevoel krijgen omdat je lichaam hierdoor extra gestimuleerd wordt.
Bereid je goed voor
Een goede voorbereiding is het halve werk. Podiumvrees is vaak minder overheersend als je ergens optreedt waar je eerder bent geweest. Omdat de situatie voorspelbaarder is, ervaar je minder angst. Dit geeft je een gevoel van controle en zekerheid. Deze zekerheid kun je ook inbouwen door ervoor te zorgen dat je alles goed geregeld hebt. Dan hoef je daar niet meer over na te denken en in gedachten heb je het optreden dan al (meerdere keren) beleefd. Podiumvrees komt meer voor bij jonge artiesten en bij artiesten met weinig ervaring. Dit laat zien dat voorbereiding en repeteren ervoor zorgen dat je angst minder wordt.
Leer je gedachten te herkennen en te veranderen
We denken vaak dat een gevoel het gevolg is van een gebeurtenis. Angst is dan het gevolg van op het podium staan. Maar we vergeten dat er bij zo’n situatie een gedachte betrokken is. Podiumangst is het gevolg van de gedachte ‘ik kan dit niet’, of ‘ik ben niet goed genoeg’. Vaak zijn zulke gedachten onrealistisch en erg overdreven. Door deze gedachten te leren herkennen en bij te stellen zul je minder heftige angstgevoelens ervaren.
Pas ‘mindfulness’-technieken toe
Wanneer je aandacht schenkt aan (negatieve) gedachten en gevoelens zullen deze op de voorgrond blijven. Leer met behulp van meditatie om je aandacht naar het moment te brengen, zonder angst voor de toekomst. Ademhalings- en ontspanningsoefeningen kunnen hier ook bij helpen. Deze technieken kun je direct op het podium toepassen.
Daisy’s tips voor omgaan met roem
Zorg voor meerdere identiteiten
Het zelf, of het ik, kun je zien als alles waarmee je je in het leven identificeert. Je kunt je bijvoorbeeld identificeren met de rol van vader, van zoon, van muzikant en van vriend. Een aantal van deze rollen worden je gegeven (zoals zoon) en een aantal creëer je zelf. Bijvoorbeeld door het beoefenen van sport, het uitvoeren van een bepaalde passie of het leren van een vak. Omdat roem vergankelijk is en je rol als ‘artiest’ en dan met name ‘beroemd artiest’ misschien niet blijvend is, is het belangrijk dat je je waarde ook ontleent aan andere delen van je identiteit.
Behoud contacten die je had voordat je succesvol werd
Zodra je enige mate van succes vergaart zul je merken dat iedereen iets van je wil. Mensen vinden jou ineens veel interessanter en dit is vooral in het begin erg vleiend. Voor het nodige tegenwicht is het belangrijk dat je ook mensen in je leven hebt die je niet waarderen vanwege je roem, maar vanwege je persoonlijkheid.
Erken grootheidswaan en narcisme
Artiesten krijgen vaak de tip om met beide benen op de grond te blijven staan. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan wanneer je fans je verafgoden. Aandacht is egostrelend en je lijkt erkenning te krijgen voor jezelf als mens. Het is niet raar dat je dan gaat denken dat je meer waard bent dan sommige anderen. Herken deze gedachten bij jezelf en leer ze te waarderen als niet-realistisch.
Blijf reflecteren en evalueren
In navolging op de vorige tip: blijf regelmatig reflecteren op je eigen gedrag en je eigen gedachten. Indien nodig kun je hier ondersteuning bij vragen. Stel jezelf vragen als: wat maakt mij gelukkig? Welke waarde hecht ik aan roem? Wat doe ik wanneer de roem weg valt? Door regelmatig te reflecteren en te relativeren voorkom je dat je afhankelijk wordt van de roem.
Stap regelmatig uit je rol
Vergeet niet wie je was voordat je bekend werd. Als je beroemd bent, is het heel prettig om op vakantie te gaan naar een plek waar je niet herkend wordt of waar mensen niet geïnteresseerd zijn in je roem. Je bent dan weer een anoniem persoon. Deze ervaring is heel belangrijk. Plan daarom door het jaar heen voldoende momenten waarop je uit je roem stapt. Naast vakanties kan dit ook met retraites en coachweekenden.
